Ρόδι: το ρουμπίνι της υγείας

 Και μετά τα σταφύλια, τι μας φέρνει το φθινόπωρο; Μα τα ρόδια βέβαια.

Το καταπληκτικό αυτό φρούτο που παράγει η ταπεινή μα χαριτωμένη ροδιά, είναι το φρούτο της εποχής. Καθώς η ροδιά είναι ανθεκτικό, μικρό και όμορφο δέντρο, υπάρχει – ή μπορεί  να φυτευτεί - σε όλους τους ελληνικούς κήπους, ακόμη και σε μεγάλες γλάστρες. Το θέαμα των κιτρινοκόκκινων φουσκωμένων καρπών ανάμεσα στα μικρά, σκουροπράσινα φύλλα είναι χάρμα οφθαλμών, οι δε σπόροι προβάλλουν ίδια ρουμπίνια από τα σκασμένα, ώριμα ρόδια.

Το ρόδι δεν έγινε τυχαία σύμβολο καλής τύχης. Είναι τόσο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά που αξίζει να καταναλώσετε όσα μπορείτε μέχρις ότου  τα βρίσκετε φρέσκα. Κι αν τα κόβετε από τη ροδιά σας, ακόμη καλύτερα.

Έτσι, οι σπόροι του ροδιού περιέχουν  βιταμίνη Α, βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως B3 (νιασίνη), Β5 (Παντοθενικό οξύ) και  B9 (Φολικό οξύ), αλλά και βιταμίνες C και Ε. Επίσης περιέχουν κάλιο και σίδηρο. Αν μασήσετε τους σπόρους θα πάρετε και σημαντική ποσότητα ινών.  

Είναι γνωστές οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του ροδιού. Μερικές έρευνες  δείχνουν ότι ο χυμός του έχει περίπου τρεις φορές την αντιοξειδωτική ικανότητα του πράσινου τσαγιού και κόκκινου κρασιού, χωρίς βέβαια τις παρενέργειες της τεϊνης και του οινοπνεύματος αντίστοιχα! Πέρα από τις αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και Ε, το ρόδι περιέχει και μια σειρά από άλλα αντιοξειδωτικά όπως οι φυτοχημικές ενώσεις  πολυφαινόλες. Ειδικότερα  περιέχει ανθοκυανίνες  που δίνουν στο ρόδι βαθύ κόκκινο χρώμα και  τανίνες που δίνουν χρώμα αλλά και την στυφή γεύση του. Εξαιρετική δράση έχει και η υδρολυόμενη τανίνη πουνικαλαγίνη, αλλά και το γνωστό και από τις φράουλες ελλαγικό οξύ που προέρχεται από τη διάσπαση της πουνικαλαγίνης.

Το ρόδι με τα  θρεπτικά συστατικά του μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε μια υγιεινή διατροφή μια και έχει την ικανότητα να  μειώσει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων και να συμβάλλει στην πρόληψη συσσώρευσης πλάκας στις αρτηρίες, μειώνοντας την οξείδωση της LDL (κακή χοληστερόλη). Η επιφερόμενη μείωση της φλεγμονής το κάνει πολύ αποτελεσματικό κατά της οστεοαρθρίτιδας, υπέρ της ενίσχυσης της ανοσοποιητικής λειτουργίας αλλά και καλό όπλο για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη και άλλων μορφών καρκίνου. Επιπλέον βοηθά στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της γήρανσης και στην προώθηση της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ακόμη πιο πέρα μπορεί να ενισχύσει τα ούλα, να μειώσει  την οδοντική πλάκα, να  απομακρύνει την ταινία και να καταπολεμήσει την διάρροια.

Για όλα αυτά λοιπόν, αλλά και για την σαν κόκκινο κρασί γεύση του, φάτε τους σπόρους, στύφτε και πιείτε το χυμό του ή χρησιμοποιείστε τους σπόρους στις σαλάτες ή το ρύζι δίνοντας γεύση, άρωμα και χρώμα. Μαζί με τύχη, τα ρόδια σίγουρα θα σας φέρουν και υγεία!     

Junk Food, φλεγμονή και παχυσαρκία

Μια ακόμη έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει τη σχέση της κακής διατροφής με την επακόλουθη φλεγμονή που συμβαίνει στο σώμα εξαιτίας των παραγόμενων τοξινών. Φλεγμονή που μάλιστα μπορεί να εξελιχθεί  στα εγκεφαλικά κύτταρα, ενισχύοντας τη θέση πως η προβληματική διατροφή σχετίζεται άμεσα με νευροορμονικές παθήσεις και βλάβες.

Η έρευνα διεξήχθη  από το Κέντρο Παχυσαρκίας και Διαβήτη του Πανεπιστημίου  της Ουάσινγκτον και τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν το 2011 στο συνέδριο της Αμερικανικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας.

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές  τάισαν ποντίκια  με τυπικά αμερικανικά «πρόχειρα» γεύματα, πλούσια σε ραφιναρισμένους υδρογονάνθρακες και λιπαρά και βέβαια σε μεγάλο βαθμό τηγανιτά, προσομοιάζοντας σε μια τυπική αμερικανική κακής ποιότητας διατροφή (junk food). Η  εργαστηριακή εξέταση έδειξε πως στον εγκέφαλο των ποντικιών και ειδικότερα στον υποθάλαμο,  όπου βρίσκονται οι νευρώνες που ελέγχουν το βάρος του σώματος, είχε δημιουργηθεί φλεγμονή. Ακόμη χειρότερα, οι ερευνητές εντόπισαν θεραπευτικές ουλές  στον εγκέφαλο (γλοιώσεις), που δημιουργούνται σε περιοχές όπου έχουν καταστραφεί νευρώνες. Να θυμίσουμε πως η γλοίωση προκαλείται σε περιπτώσεις εγκεφαλικού ή συστηματικής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας). Η ανάπτυξη της φλεγμονής σταμάτησε μερικές ημέρες μετά την έναρξη της προβληματικής διατροφής. Η συσχέτιση ενισχύεται από το γεγονός πως η φλεγμονή  εξαφανίσθηκε ένα μήνα μετά την επαναφορά στην φυσιολογική διατροφή.

Η δεύτερη τρομερά σημαντική διαπίστωση ήταν  πως  σε τρεις ημέρες τα ποντίκια κατανάλωναν διπλάσια ποσότητα θερμίδων από ό,τι στην αρχή της μεταβολής της διατροφής τους. Αυτό σημαίνει πως τα κακής ποιότητας και χαμηλής διατροφικής αξίας τρόφιμα  (junk food) καταστρέφουν τα  εγκεφαλικά κύτταρα που ελέγχουν το βάρος. Έτσι, δημιουργούν έναν ανατροφοδοτούμενο, φαύλο κύκλο παχυσαρκίας, καθώς προκαλούν εθισμό στις τροφές αυτές και   αυξημένη ημερήσια πρόσληψη θερμίδων. Υπάρχει λοιπόν σοβαρή  πιθανότητα η τυπική αμερικανική διατροφή να οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής και υπερπρόσληψη θερμίδων. Αυτό φαίνεται να εξηγεί  και  τους λόγους που οι περισσότεροι παχύσαρκοι δεν μπορούν να χάσουν εύκολα βάρος.

Σαλάτα πολυβιταμινούχος και αποτοξινωτική

Υλικά:

• ½ ματσάκι
• ½ ματσάκι
• ¼ ματσάκι άνηθος
• Λίγος κόλιαντρος φρέσκος (αν σας αρέσει)
• Η καρδιά ενός μαρουλιού
• 1 μήλο
• ½  ρόδι
• ¼ φλιτζανιού καρύδια
• ¼ φλιτζανιού μαύρες σταφίδες

Για το ντρέσινγκ

• 2 κσ  ελαιόλαδο
• ½ πορτοκάλι
• ½ λεμόνι
• ¼  κγ άνθος αλός (θαλασσινό ανεπεξέργαστο αλάτι)

Εκτέλεση

Ψιλοκόψτε τον μαϊντανό, τη  ρόκα, τον  άνηθο, τον κόλιαντρο και το  μαρούλι, και βάλτε τα σε μια ευρύχωρη γαβάθα. Κόψτε το μήλο σε κυβάκια με τη φλούδα, ξεσπυρίστε το ρόδι και σπάστε ελαφρά τα καρύδια. Ρίξτε τα όλα στη γαβάθα, προσθέστε τις σταφίδες και ανακατέψτε να απλωθούν τα υλικά.

Δέκα λεπτά πριν σερβίρετε, στίψτε το πορτοκάλι και το λεμόνι και  χτυπήστε τα καλά μαζί με το ελαιόλαδο και το αλάτι. Προσθέστε το ντρέσινγκ στη σαλάτα και ανακατέψτε καλά μέχρι να απλωθεί ομοιόμορφα στα υλικά. Αφήστε τη λίγο να ξεκουραστεί.

Μπορείτε να αντικαταστήσετε τα καρύδια με φυστίκια αιγίνης ωμά χοντροσπασμένα. Μην το παρακάνετε στο ελαιόλαδο, δεν ταιριάζει πολύ με την γλύκα των φρούτων.

Συνοδέψτε τη με φρουτοχυμό από μήλο, ρόδι και πορτοκάλι ή με  ανθρακούχο νερό με μια φέτα πορτοκάλι ή αν θέλετε να πιείτε κρασί με  ένα φρέσκο μοσχοφίλερο.

Το χρυσό μπαχαρικό καταπολεμά τον καρκίνο

Έχω ήδη γράψει για  τον κουρκουμά, το φθηνό, κίτρινο μπαχαρικό, αγαπημένο στην Ανατολή, βασικό συστατικό του κάρυ και μια από τις πιο ισχυρές αποτοξινωτικές και ηπατοπροστατευτικές τροφές. Να όμως που η έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει και τις θεραπευτικές και προστατευτικές ιδιότητες του ευγενούς και πολύ πιο ακριβού κίτρινου κρόκου.

Ο κρόκος –ή σαφράν ή ζαφορά -  είναι ένα μπαχαρικό που παρασκευάζεται  από τους στήμονες του  λουλουδιού Crocus sativus. Είναι αιώνες γνωστό και πολυιστορημένο, πολύτιμο για το όμορφο κίτρινο χρώμα που δίνει στα φαγητά αλλά και το ξεχωριστό άρωμά του. Εικόνες του συναντάμε σε τοιχογραφίες στα  Μινωικά Ανάκτορα. Χρησιμοποιείται σε όλο το κόσμο στην ζαχαροπλαστική, στην αρτοποιία και στη μαγειρική με πιο διάσημο πιάτο  την ισπανική παέγια. Καλλιεργείται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα στις μεσογειακές χώρες  και βέβαια και στην Ελλάδα. Θεωρείται  πολύτιμος γιατί φυτεύεται και συγκομίζεται με το χέρι και άρα έχει  δύσκολη και περιορισμένη παραγωγή, αλλά και γιατί  ήταν από παλιά γνωστές οι  θεραπευτικές ιδιότητές του.

Ο κρόκος έχει χρησιμοποιηθεί σαν θεραπευτικό  βότανο  για αιώνες. Οι  αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν τις  φαρμακευτικές του ιδιότητες και καταπολεμούσαν μ’ αυτόν την αϋπνία και τα δυσάρεστα αποτελέσματα του μεθυσιού, οι δε Άραβες τον χρησιμοποιούσαν ως αναισθητικό. Παρόλα αυτά,  μόνο τα τελευταία χρόνια  έχει δοκιμαστεί στο εργαστήριο. Παλιότερες  έρευνες έχουν δείξει ότι είναι ωφέλιμος  κατά της κατάθλιψης, της φλεγμονής, της απώλειας μνήμης και ως αντιοξειδωτικό. Μελέτες σε ζώα και σε ανθρώπινα κύτταρα αποκάλυψαν μάλιστα ότι το σαφράν μπορεί να εμποδίσει ορισμένους καρκίνους παρόλο που ο μηχανισμός της αντικαρκινικής δράσης του δεν είναι  σαφής.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο στην επιθεώρηση Hepatology διαπιστώνει ότι το σαφράν καταστέλλει την ανάπτυξη του καρκίνου του ήπατος σε ποντίκια και επιπλέον  αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των ανθρώπινων καρκινικών ηπατικών κυττάρων. Η ερευνητική ομάδα επέλεξε να μελετήσει τον καρκίνο του ήπατος γιατί καρκίνοι που ξεκινούν  από άλλα όργανα, όπως του παχέος εντέρου ή του μαστού, συχνά καταλήγουν στο ήπαρ.

Στο πρώτο σκέλος της έρευνας, το χορηγούμενο στα ποντίκια  σαφράν  διατήρησε υπό έλεγχο την  πρωτεΐνη πολλαπλασιασμού των κυττάρων  Ki-67 και μείωσε άλλες ουσίες που σχετίζονται με βλάβες στο ήπαρ και με οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες είναι αποτελέσματα της έλλειψης ισορροπίας μεταξύ των ασταθών, δραστικών μορίων  που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες και των αντιοξειδωτικών που τις εξουδετερώνουν. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να οδηγήσει σε ανώμαλη ανάπτυξη των κυττάρων, κατάσταση πρόδρομη για τον καρκίνο.

Μια διαφορετική σειρά από δοκιμές σε ανθρώπινα ηπατικά καρκινικά κύτταρα αυτή τη φορά έδειξαν ότι το σαφράν αναστέλλει τη δράση των πρωτεϊνών  NF-kappa B, ιντερλευκίνη-8 και TNF-receptor 1, βασικών παραγόντων   της φλεγμονής και του πολλαπλασιασμού  των καρκινικών κυττάρων.

Χρωματίστε λοιπόν και αρωματίστε τις τροφές ή τα τσάγια σας με σαφράν, το χρυσό μπαχαρικό, πολύτιμο τόσο για την γεύση όσο  και για την υγεία.

Καφεδάκι; Ή μήπως φλεγμονή;

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της ελληνικής έρευνας για την υγεία και τη διατροφή «ΑΤΤΙΚΗ».  Η έρευνα αυτή παρουσιάστηκε το 2004 και μεταξύ των άλλων συμπερασμάτων συνέδεσε άμεσα την μέτρια έως υψηλή ημερήσια πρόσληψη καφέ με αυξημένους φλεγμονώδεις δείκτες όπως η Ιντερλευκίνη 6 (IL-6) ο Παράγοντας Νέκρωσης Όγκων- α (TNF-α), ο αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP). Η έρευνα διεξήχθηκε όπως λέει και το όνομά της στην Αττική (μια περιοχή που είναι 78% αστική και 22% αγροτική). Έτσι, σε σύγκριση με άτομα που δεν κατανάλωναν καφέ, οι άνδρες που κατανάλωναν περισσότερα από  200 ml καφέ την ημέρα  είχαν 50% υψηλότερη IL-6, 30% υψηλότερη CRP και 28% υψηλότερη TNF-α. Πέραν των άλλων προβλημάτων, η αυξημένη φλεγμονή συνδέεται άμεσα και με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, το διαβήτη τύπου 2 αλλά και αυτοάνοσες ασθένειες.

Τα ευρήματα αυτά παρέμειναν σημαντικά ακόμη και μετά τον έλεγχο για τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στην κατανάλωση καφέ και την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, τον δείκτη μάζας σώματος, τη φυσική κατάσταση, τη δραστηριότητα, και άλλες συμπαράγοντες.
Φαίνεται λοιπόν  ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της μέτριας έως υψηλής κατανάλωσης καφέ και την αύξηση της φλεγμονής. Η σχέση αυτή ακριβώς εξηγεί και  την επίδραση της αυξημένης κατανάλωσης καφέ στο καρδιαγγειακό σύστημα.