Άλλη μια -ίτις: Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα

H σμηγματορροϊκή δερματίτιδα (επίσης γνωστή ως σμηγματορροϊκό έκζεμα) είναι μια φλεγμονώδης διαταραχή του δέρματος που επηρεάζει το τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και τον κορμό. Συνήθως, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα παρουσιάζεται με φολιδωτό, απολεπιζόμενο, ερεθισμένο, κοκκινο δέρμα. Επηρεάζει ιδιαίτερα τις περιοχές του δέρματος που είναι πλούσιες σε σμηγματογόνους αδένες.
Η κατάσταση εμφανίζεται σταδιακά και συνήθως τα πρώτα σημάδια της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας είναι οι νιφάδες του δέρματος που ονομάζονται πιτυρίδα. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο το δέρμα του προσώπου πτυχώνεται, όπως  πίσω από τα αυτιά. Εκεί το δέρμα γίνεται  κόκκινο και απολεπίζεται. Οι νιφάδες μπορεί να είναι κίτρινες, λευκές ή γκριζωπές. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, η ερυθρότητα και η απολέπιση μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα κοντά στις βλεφαρίδες, στο μέτωπο ή γύρω από τις πλευρές της μύτης. Άλλες περιοχές του σώματος όπου εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά είναι το στήθος και η πλάτη. Τα συμπτώματα της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας μπορεί να εμφανιστούν κυρίως σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος όπου υπάρχει επαρκής τριχοφυία και ως εκ τούτου θυλάκια που θα μπορούσαν  να φλεγμαίνουν. Ένα σημάδι ότι η κατάσταση έχει γίνει πιο σοβαρή είναι η διαμόρφωση παχέων, λιπαρών και κίτρινων επιφανειών που ενδέχεται να εμφανίζονται στο μέτωπο, γύρω από τις πλευρές της μύτης ή στο δέρμα κοντά στις βλεφαρίδες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, κίτρινο έως κοκκινωπά φολιδωτά σπυράκια εμφανίζονται κατά μήκος της γραμμής των μαλλιών, πίσω από τα αυτιά, στο κανάλι του αυτιού, στα φρύδια, στη γέφυρα της μύτης, γύρω από τη μύτη, στο στήθος και στο πάνω μέρος της πλάτης.

Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα μπορεί να συμβεί σε βρέφη ηλικίας κάτω των τριών μηνών και τότε προκαλεί μια παχιά, λιπαρή, κιτρινωπή κρούστα γύρω από τη γραμμή των μαλλιών και το τριχωτό της κεφαλής. Η φαγούρα δεν είναι συνηθισμένη μεταξύ των βρεφών. Συχνά, ένα επίμονο εξάνθημα από την πάνα συνοδεύει το εξάνθημα του τριχωτού της κεφαλής. Συνήθως, όταν συμβαίνει σε βρέφη  υποχωρεί από μόνη της μέσα σε λίγες μέρες χωρίς να απαιτηθεί θεραπεία. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν εναλλασσόμενες περιόδους των συμπτωμάτων, είτε εμφανίζοντας  βελτίωση ή ξαφνικά υποτροπή. Στους ενήλικες, τα συμπτώματα της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας μπορεί να διαρκέσεουν από μερικές εβδομάδες έως και χρόνια.
Ο ασθενής συνήθως αποτείνεται σε  ειδικό, όταν η κατάσταση είναι οδυνηρή, το άτομο υποψιάζεται ότι το δέρμα μπορεί να έχει μολυνθεί ή έχει δοκιμάσει κάποια αυτο- θεραπεία χωρίς επιτυχία. Επίσης, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και να δημιουργεί δυσκολίες  στις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου. Σημαντικό εμφανίζεται επίσης και το αισθητικό θέμα, είτε λόγω της απολέπισης είτε λόγω της ερυθρότητας. Η αντιμετώπιση της κατάστασης είναι σημαντική, προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές μακροχρόνιες βλάβες στα τριχοθυλάκια που μπορεί να οδηγήσουν σε τριχόπτωση.

Η βασική αιτία της δερματίτιδας αυτής είναι η προσπάθεια του οργανισμού να αποβάλλει τοξίνες μέσω των σμηγματογόνων αδένων. Η μόνιμη παρουσία τοξινών εκεί προκαλεί φλεγμονή, που συνοδεύεται από ερυθρότητα και κνησμό. Η όξινη φύση των τοξινών και του σμήγματος προκαλεί την ξήρανση, τη νέκρωση και την απολέπιση του δέρματος.

Η δική μου πορεία με τη συγκεκριμένη φλεγμονή μοιάζει τυπική. Στην παιδική μου ηλικία εμφανίστηκε η απολέπιση, που γινόταν εντονότερη με την πάροδο των χρόνων. Στην πρώτη μου προσπάθεια να ζητήσω ιατρική βοήθεια, ο δερματολόγος απέδωσε την αιτία της ασθένειας στον αγχώδη χαρακτήρα μου. Έκτοτε ακολούθησε μια μακριά σειρά ανεπιτυχών προσπαθειών αντιμετώπισης με άλλους δύο δερματολόγους και με διάφορα, μάλλον τοξικά και δυσώδη σαμπουάν πίσσας και άλλων μη φυσικών συστατικών. Μετά τα τριανταπέντε μου, το πρόβλημα επεκτάθηκε στο δέρμα της μύτης με ερύθημα τόσο έντονο που συχνά έμοιαζε με «μύτη του σκι». Κατά διαστήματα χρησιμοποιούσα κορτιζονούχες αλοιφές που όμως λέπταιναν το δέρμα επιδεινώνοντας τελικά την κατάσταση. Η μόνη αντιμετώπιση που βοηθούσε ήταν ο συνδυασμός μιας λοσιόν καθαρισμού με μια κερατολυτική αλοιφή. Στο τριχωτό της κεφαλής δεν βρήκα κάποια αξιόλογη λύση, με αποτέλεσμα να βρίσκομαι συχνά σε δύσκολη θέση λόγω των σκούρων κουστουμιών που συνήθως φορώ στη δουλειά μου. Το πρόβλημα κατά διαστήματα επεκτεινόταν στα φρύδια, το μέτωπο και τα μήλα του προσώπου. Αν σταματούσα για πάνω από τρεις ημέρες τις επαλείψεις, η κατάσταση της μύτης μου γινόταν ιδιαίτερα προβληματική, σε σημείο να εμφανίζει μικρές πληγές. Παρατήρησα πως η  κατάσταση επιδεινωνόταν αν μία ή δύο ημέρες πριν είχα καταναλώσει μεγαλύτερες από το συνηθισμένο ποσότητες οινοπνεύματος.

Τα συμπτώματα συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια των αλλαγών στη διατροφή μου. Παρατήρησα εξάρσεις μετά από περιόδους αποτοξίνωσης. Το πρόβλημα πέρασε σε δραματική ύφεση τους τελευταίους δύο μήνες. Έχω ήδη να χρησιμοποιήσω οποιοδήποτε σκεύασμα εδώ και ένα μήνα, στο δε τριχωτό της κεφαλής το δέρμα  δείχνει καθαρό και υγειές, χωρίς φολίδες ή απολέπιση.

Ενδεχομένως η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα να μην μας ανησυχεί πέρα από το αισθητικό πρόβλημα, είναι όμως μια φλεγμονή που υποδηλώνει πως ο οργανισμός έχει ήδη ένα χρόνιο και βαρύ τοξινωτικό φορτίο να διαχειριστεί. Πέρα από ό,τι διώχνει προς τους σμηγματογόνους αδένες, σίγουρα αποθηκεύει τοξίνες  και σε άλλους ιστούς και όργανα, προκαλώντας αντίστοιχες φλεγμονές και θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία. Θα πρέπει κανείς να αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη φλεγμονή σαν ένα καμπανάκι για τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού.